Nam uti quisque domum aut villam, postremo vas aut vestimentum alicuius concupiverat, dabat operam, ut is in proscriptorum numero esset. 4 décembre : tentative de coup de main pour libérer les prisonniers. Ea re cognita, rursus in Nonas Februarias consilium caedis transtulerant. Verum parcite dignitati Lentuli, si ipse pudicitiae, si famae suae, si dis aut hominibus umquam ullis pepercit; ignoscite Cethegi adulescentiae, nisi iterum patriae bellum fecit. Quin igitur expergiscimini? enfin, un éloge du travail de l’historien, et l’annonce de sa méthode : non pas une vue d’ensemble de l’Histoire romaine, mais des « morceaux choisis » pour leur importance. Alii Tarquinium a Cicerone immissum aiebant, ne Crassus more suo, suscepto malorum patrocinio, rem publicam conturbaret. Ille cohortis veteranas, quas tumultus causa conscripserat, in fronte, post eas ceterum exercitum in subsidiis locat; ipse equo circumiens, unumquemque nominans, appellat, hortatur, rogat, ut meminerint se contra latrones inermos, pro patria, pro liberis, pro aris atque focis suis certare. Eum muniunt undique parietes atque insuper camera lapideis fornicibus iuncta, sed incultu, tenebris, odore, foeda atque terribilis eius facies est. Du côté de Catilina : il renforce au maximum le centre, qui doit subir le choc le plus rude ; l’aile droite, la plus faible (voir César, Bellum gallicum : le côté droit, qui n’a pas de bouclier, est toujours le plus exposé) est confiée au vieux général Manlius, vétéran de Sylla ; le côté gauche, en réserve, à un officier de Fésule. latin] Titre complet. 46 Quibus rebus confectis, omnia propere per nuntios consuli declarantur. Caïus Antonius Hybrida était peut-être mal à l’aise à l’idée de combattre celui qui avait été son ami ? 39 Sed postquam Cn. César en tirera les enseignements, et lorsqu’à son tour il sera menacé par un. Postremo dissimulandi causa aut sui expurgandi, si cuius iurgio lacessitus foret, in senatum venit. Minume. Achetez neuf ou d'occasion Iisdem temporibus Romae Lentulus, sicuti Catilina praeceperat, quoscumque moribus aut fortuna novis rebus idoneos credebat, aut per se aut per alios sollicitabat, neque solum civis, sed cuiusque modi genus hominum, quod modo bello usui foret. Nam regibus boni quam mali suspectiores sunt, semperque iis aliena virtus formidulosa est. 67 : Catilina se livre au cursus honorum : prêteur, puis propréteur en Afrique, il est accusé de concussion ; il ne peut se présenter aux élections consulaires de 66. Arma atque tela militaria ab Samnitibus, insignia magistratuum ab Tuscis pleraque sumpserunt; postremo quod ubique apud socios aut hostis idoneum videbatur, cum summo studio domi exsequebantur: imitari quam invidere bonis malebant. 32 Deinde se ex curia domum proripuit. Est in carcere locus, quod Tullianum appellatur, ubi paululum adscenderis ad laevam, circiter duodecim pedes humi depressus. Haveto." Le style épique se manifeste surtout dans la péroraison ; mais l’on trouve partout un langage militaire : uirtus, uincere, imperare…… et l’appel solennel, marqué par l’épizeuxe : ēn īllă, īllă, quām saēp(e) ōptāstīs, lībērtās. 121-109 : Le gouvernement est aux mains des propriétaires fonciers, « optimates », qui s’opposent au parti populaire. Chacun après la bataille reconnaît en l’ennemi un proche, un voisin… La victoire n’apporte donc que des sentiments mitigés. Expliquer le texte de Salluste n'est pas une mince affaire. Effeta pariendo : épuisée par l’enfantement, Ne quid novaretur : pour empêcher une tentative révolutionnaire, Optimum factu : supin en –u après adjectifs en –illis, Praeacutas sudis : sudis, is, f : pieu, piquet ; praeacutus : qui se termine en pointe, Per tramites < trames, tramitis, m : chemin de traverse. Recent papers in Sallustius De Coniuratione Catilinae. Noté /5. Atque ego haec non in M. Tullio neque his temporibus vereor; sed in magna civitate multa et varia ingenia sunt. – Parmi toutes ces femmes, je citerai Sempronia, auteur de maints forfaits perpétrés avec une audace toute virile. Interea Romae multa simul moliri: consulibus insidias tendere, parare incendia, oportuna loca armatis hominibus obsidere; ipse cum telo esse, item alios iubere, hortari uti semper intenti paratique essent; dies noctisque festinare, vigilare, neque insomniis neque labore fatigari. Quid autem acerbum aut nimis grave est in homines tanti facinoris convictos? 47 Volturcius interrogatus de itinere, de litteris, postremo quid aut qua de causa consili habuisset, primo fingere alia, dissimulare de coniuratione; post, ubi fide publica dicere iussus est, omnia, uti gesta erant, aperit, docetque se, paucis ante diebus a Gabinio et Caepario socium adscitum, nihil amplius scire quam legatos; tantum modo audire solitum ex Gabinio P. Autronium, Ser. Par son mari et ses enfants (tournure archaïque), psallere : jouer de la cithare, chanter en s’accompagnant de la cithare (cela évoque la célèbre courtisane Ninon de Lenclos, cultivée, poète, et joueuse de luth), prodiderat < prodo, is, ere, prodidi, proditum : trahir, livrer, interrogare : ici, terme juridique : poursuivre en justice, luculentus : brillant, qui a du poids (pour un discours), Inquilinus : locataire ; ici : citoyen de rencontre (presque l’équivalent du « métèque » grec… : citoyen de seconde zone. Praeterea quorum victoria Sullae parentes proscripti, bona erepta, ius libertatis imminutum erat, haud sane alio animo belli eventum exspectabant. "Maiores nostri, patres conscripti, neque consili neque audaciae umquam eguere, neque illis superbia obstabat, quo minus aliena instituta, si modo proba erant, imitarentur. Neque tamen Catilinae furor minuebatur, sed in dies plura agitare, arma per Italiam locis oportunis parare, pecuniam sua aut amicorum fide sumptam mutuam Faesulas ad Manlium quendam portare, qui postea princeps fuit belli faciundi. ; il ne cherche nullement à « dorer la pilule » à ses troupes. Une disposition très classique, qui montre que Catilina a une formation de soldat et d’officier. 26 His rebus comparatis, Catilina nihilo minus in proxumum annum consulatum petebat, sperans, si designatus foret, facile se ex voluntate Antonio usurum. allusion probable à Lucullus ; cf. Michel Onfray, à propos du cochon), Fluxus, a, um : fluide, périssable, éphémère, Vine… an : Revoir l’interrogative indirecte et la concordance des temps, desidia, ae : repos, croupissement, paresse. Gaius Sallustius Crispus, ... Sallust's account of the Catiline conspiracy (De coniuratione Catilinae or Bellum Catilinae) and of the Jugurthine War (Bellum Jugurthinum) have come down to us complete, together with fragments of his larger and most important work (Historiae), a history of Rome from 78 to 67 BC, intended as a continuation of Cornelius Sisenna's work. Neque mirum: ubi vos separatim sibi quisque consilium capitis, ubi domi voluptatibus, hic pecuniae aut gratiae servitis, eo fit, ut impetus fiat in vacuam rem publicam. Catilina cum exercitu faucibus urget, alii intra moenia atque in sinu urbis sunt hostes, neque parari neque consuli quicquam potest occulte: quo magis properandum est. A moins, bien sûr, qu’il n’y ait eu, aux côtés d’une branche « contemplative » de l’épicurisme, quelques épicuriens tournés vers l’action et l’engagement… Et ne peut-on voir, dans les multiples accusations de « débauche », de « licence » qui ont accablé les « populares » (Catilina, ses complices, et plus tard César lui-même) le reflet des calomnies qui couraient sur les Épicuriens en général ? 54 Igitur iis genus, aetas, eloquentia prope aequalia fuere, magnitudo animi par, item gloria, sed alia alii. Une série de lettres : l’une au style direct, avec réponse au style indirect ; l’autre, celle de Catilina, en style indirect. Post, ubi paulatim licentia crevit, iuxta bonos et malas lubidinose interficere, ceteros metu terrere: ita civitas, servitute oppressa, stultae laetitiae gravis poenas dedit. Sed postquam L. Sulla, armis recepta re publica, bonis initiis malos eventus habuit, rapere omnes, trahere, domum alius, alius agros cupere, neque modum neque modestiam victores habere, foeda crudeliaque in civis facinora facere. At nos non imperium neque divitias petimus, quarum rerum causa bella atque certamina omnia inter mortalis sunt, sed libertatem, quam nemo bonus nisi cum anima simul amittit. Is cum se diceret indicaturum de coniuratione, si fides publica data esset, iussus a consule quae sciret edicere, eadem fere quae Volturcius, de paratis incendiis, de caede bonorum, de itinere hostium, senatum docet; praeterea se missum a M. Crasso, qui Catilinae nuntiaret, ne eum Lentulus et Cethegus aliique ex coniuratione deprehensi terrerent, eoque magis properaret ad urbem accedere, quo et ceterorum animos reficeret et illi facilius e periculo eriperentur. Igitur ii milites, postquam victoriam adepti sunt, nihil reliqui victis fecere. Postea vero quam in Asia Cyrus, in Graecia Lacedaemonii et Athenienses coepere urbis atque nationes subigere, lubidinem dominandi causam belli habere, maxumam gloriam in maxumo imperio putare, tum demum periculo atque negotiis compertum est in bello plurumum ingenium posse. Igitur de Catilinae coniuratione quam verissime potero paucis absoluam; nam id facinus in primis ego memorabile existimo sceleris atque periculi novitate. Puisque prononcé lors d’une réunion secrète, « sans témoins », il n’a guère pu être rapporté tel quel à Salluste. 19 Postea Piso in citeriorem Hispaniam quaestor pro praetore missus est, adnitente Crasso, quod eum infestum inimicum Cn. Cicéron et Antoine sont élus, soutenus par les chevaliers et les sénateurs. SUSȚINERILE LUI CAESAR ȘI ALE LUI CATO DIN UTICA. Cependant, celui-ci a pu prendre connaissance de discours authentiques, ou de propos tenus par Catilina au Sénat ou durant des « contiones » (réunions publiques). J-C ; mais en réalité (erreur de Salluste), en 63 : voir l’introduction historique. Igitur de Catilinae coniuratione quam uerissime potero paucis (uerbis) absoluam; nam id facinus in primis ego memorabile existimo sceleris atque periculi nouitate. À mettre en relation avec le préambule, qui montre la prééminence de l’esprit sur le corps : les qualités physiques ne sont rien, si elles sont au service d’une âme dépravée. Itaque, quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid res publica detrimenti caperet. Interea Catilina cum expeditis in prima acie vorsari, laborantibus succurrere, integros pro sauciis arcessere, omnia providere, multum ipse pugnare, saepe hostem ferire; strenui militis et boni imperatoris officia simul exsequebatur. 61 Sed, confecto proelio, tum vero cerneres, quanta audacia quantaque animi vis fuisset in exercitu Catilinae. De coniuratione Catilinae liber Salluste (1965) Livre Conjuratio Catilinae Salluste (1937) Livre C. Sallustius Crispus "Bellum Catilinae" : a commentary Salluste (1977) Thèse ou mémoire gaius sallustius crispus De Catilinae coniuratione [1] Omnis homines, qui sese student praestare ceteris animalibus, summa ope niti decet, ne vitam silentio transeant veluti pecora, quae natura prona atque ventri oboedientia finxit. Secundae res ~ adversae res : la prospérité, les circonstances favorables ~ l’adversité, le malheur. De coniuratione Catilinae aut Bellum Catilinae aut Bellum Catilinarium est liber historiographi C. Sallustii Crispi, in quo Catilinae coniuratio L. Sergii Catilinae anno 690 ab urbe condita describitur.Qui cupiditate rei publicae capiundae incensus Ciceronem consulem aliosque senatores necare, rem publicam insidiis capere, se ipsum consulem facere decrevit. Erat ei cum Fulvia, muliere nobili, stupri vetus consuetudo; cui cum minus gratus esset, quia inopia minus largiri poterat, repente glorians maria montisque polliceri coepit et minari interdum ferro, ni sibi obnoxia foret, postremo ferocius agitare quam solitus erat. Ante diem VI (sextum) Kalendas Novembris = le 26 octobre ; la lettre est lue au Sénat le 12ème jour, soit le 20 octobre. Négation après non : neque. Celui-ci est raccompagné chez lui en triomphe ; en chemin, ses partisans bousculent César. 33 Dum haec Romae geruntur, C. Manlius ex suo numero legatos ad Marcium Regem mittit cum mandatis huiusce modi: "Deos hominesque testamur, imperator, nos arma neque contra patriarn cepisse neque quo periculum aliis faceremus, sed uti corpora nostra ab iniuria tuta forent; qui, miseri, egentes, violentia atque crudelitate faeneratorum plerique patriae, sed omnes fama atque fortunis expertes sumus; neque cuiquam nostrum licuit more maiorum lege uti, neque amisso patrimonio liberum corpus habere: tanta saevitia faeneratorum atque praetoris fuit. Quant à la participation de Catilina lui-même à cette première conjuration, elle ne semble pas absolument sûre ; en tous cas, il n’en aurait été ni le chef, ni l’instigateur…, Les hyperboles, les figures de style, l’art de l’allusion : style périodique fondé sur des allitérations (fortis fidosque…), des énumérations ouvertes (pericula, repulsas, iudicia, egestatem ~ gratia, potentia, honos, diuitiae) ; des chiasmes : « uiget aetas, animus ualet » renforcé par une rime interne ; des hyperboles marquées par une interrogation rhétorique : « quid reliqui habemus praeter miseram animam ? Kalendas Novembris. Illis merito accidet, quicquid evenerit; ceterum vos, patres conscripti, quid in alios statuatis considerate. 25 Sed in iis erat Sempronia, quae multa saepe virilis audaciae facinora commiserat. 20 Catilina, ubi eos, quos paulo ante memoravi, convenisse videt, tametsi cum singulis multa saepe egerat, tamen in rem fore credens univorsos appellare et cohortari, in abditam partem aedium secedit atque ibi, omnibus arbitris procul amotis, orationem huiusce modi habuit: Quae homines arant, navigant, aedificant, virtuti omnia parent. Prison mamertine, liée au temple de la Concorde par l’escalier des Gémonies où l’on exposait le cadavre des suppliciés. j’étais fait pour te connaître 3 Igitur de Catilinae coniuratione, quam verissume potero, paucis absolvam; 4 nam id facinus in primis ego memorabile existumo sceleris atque periculi novitate. quibus si quicquam umquam pensi fuisset, non ea consilia de re publica habuissent. Ita ille patricius ex gente clarissuma Corneliorum, qui consulare imperium Romae habuerat, dignum moribus factisque suis exitium vitae invenit. Nam finitudine umana divitiarum et formae gloria fluxa atque fragilis est, virtus clara aeternaque habetur. La seconde partie reprend davantage le modèle de Xénophon : les assiégés ont plus de motivation que les assiégeants, parce que pour eux l’issue du combat est vitale ; Salluste mêle ici les clichés habituels (fuir est plus dangereux que combattre…) et les allusions à la situation réelle des Catilinistes : leur seule issue était une vie sans espoir, en exil… à tout prendre, mieux vaut tout risquer dans un combat. 18 Sed antea item coniuravere pauci contra rem publicam, in quibus Catilina fuit; de qua, quam verissume potero, dicam. Sallust, Catilinae Coniuratio Axel W. Ahlberg, Ed. Cf. Fuere tamen extra coniurationem complures, qui ad Catilinam initio profecti sunt. Agitabatur magis magisque in dies animus ferox inopia rei familiaris et conscientia scelerum, quae utraque iis artibus auxerat, quas supra memoravi. Aussi, me paraît-il plu… Igitur de Catilinae coniuratione, quam verissume potero, paucis absolvam; nam id facinus in primis ego memorabile existumo sceleris atque periculi novitate. Gonfler (voir sonorités du mot), Convictus judiciis : convaincu par les juges = condamné, foedus oculus : l’œil laid, repoussant, funeste. Praeterea iuventus, quae in agris manuum mercede inopiam toleraverat, privatis atque publicis largitionibus excita urbanum otium ingrato labori praetulerat. (ce qui est, là encore, une manière de contre-emploi : César sera par la suite celui qui voudra réformer en profondeur le régime républicain…), Condamner les accusés à mort, ce serait céder à la haine ou à la peur. 28 Igitur, perterritis ac dubitantibus ceteris, C. Cornelius, eques Romanus, operam suam pollicitus, et cum eo L. Vargunteius, senator, constituere ea nocte paulo post cum armatis hominibus sicuti salutatum introire ad Ciceronem ac de improviso domui suae imparatum confodere. « U », 1964, p. 73 (note)) selon laquelle la philosophie épicurienne aurait passé pour la philosophie « officielle » des Populares, de Catilina à César, donc, alors que le stoïcisme était la pensée tout aussi officielle des Optimates (Caton, Cicéron…). SALLUSTIUS CRISPUS (Caius) : De Conjuratione Catilinæ. Haec iuventutem, ubi familiares opes defecerant, ad facinora incendebant; animus imbutus malis artibus haud facile lubidinibus carebat: eo profusius omnibus modis quaestui atque sumptui deditus erat. 16 Sed iuventutem, quam, ut supra diximus, illexerat, multis modis mala facinora edocebat. Ita in maxuma fortuna minuma licentia est; neque studere neque odisse, sed minume irasci decet; quae apud alias iracundia dicitur, ea in imperio superbia atque crudelitas appellatur. Une part d’autobiographie dans ce passage : cf. Mais l’on peut objecter que l’épicurisme n’est guère une pensée « politique » ou qui conduit à l’action politique : il prône au contraire le retrait, l’otium philosophique… Tout le contraire d’un engagement révolutionnaire. Dossier 8. Quippe secundae res sapientium animos fatigant; ne illi corruptis moribus victoriae temperarent. J-C : prise de Carthage par Scipion Emilien. Ex summa laetitia atque lascivia, quae diuturna quies pepererat, repente omnis tristitia invasit; festinare, trepidare, neque loco neque homini cuiquam satis credere, neque bellum gerere neque pacem habere, suo quisque metu pericula metiri. Sed maxume adulescentium familiaritates appetebat: eorum animi molles etiam et fluxi dolis haud difficulter capiebantur. Sullam, L. Vargunteium, multos praeterea in ea coniuratione esse. Nam quicumque impudicus, ganeo, aleo, bona patria laceraverat, quique alienum aes grande conflaverat, quo flagitium aut facinus redimeret, praeterea omnes undique parricidae, sacrilegi, convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes, ad hoc quos manus atque lingua periurio alit sanguine civili alebat, postremo omnes, quos flagitium, egestas, conscius animus exagitabat, ii Catilinae proxumi familiaresque erant. et l’emphase des voyelles longues. Mesure d’exception, limitée dans le temps. de Salluste. Itaque Q. Fabio Sangae, cuius patrocinio civitas plurumum utebatur, rem omnem, uti cognoverant, aperiunt. Ma in così grande abbondanza di opera la natura mostra la strada ad alcuni in un modo ad altri in un altro. Postremo Caesar in animum induxerat laborare, vigilare; negotiis amicorum intentus sua neglegere, nihil denegare quod dono dignum esset; sibi magnum imperium, exercitum, bellum novom exoptabat, ubi virtus enitescere posset. Igitur colos ei exsanguis, foedi oculi, citus modo, modo tardus incessus: prorsus in facie voltuque vecordia inerat. Edité par Venetiis, apud Haeredes Ioannis Mariae Bonelli, 1573. Namque avaritia fidem, probitatem, ceterasque artis bonas subvortit; pro his superbiam, crudelitatem, deos neglegere, omnia venalia habere edocuit. Ad hoc quicumque aliarum atque senatus partium erant, conturbari rem publicam quam minus valere ipsi malebant. Catilina vero longe a suis inter hostium cadavera repertus est, paululum etiam spirans, ferociamque animi, quam habuerat vivos, in voltu retinens. Tiberius et Caïus Gracchus proposent des lois agraires et frumentaires : en 133, Tiberius est assassiné. 1919. Nunc vero quo loco res nostrae sint, iuxta mecum omnes intellegitis. Je recommence ma vie Bello Macedonico, quod cum rege Perse gessimus, Rhodiorum civitas magna atque magnifica, quae populi Romani opibus creverat, infida et advorsa nobis fuit; sed postquam, bello confecto, de Rhodiis consultum est, maiores nostri, ne quis divitiarum magis quam iniuriae causa bellum inceptum diceret, impunitos eos dimisere. 88 : Sylla est consul : proscriptions contre les Marianistes. Corpus patiens inediae, algoris, vigiliae supra quam cuiquam credibile est. Et le portrait si contradictoire de Catilina (homme soumis à ses plaisirs… mais capable comme personne de supporter la faim, le froid, le manque de sommeil…) n’est-il pas également le reflet des contradictions que les adversaires de l’Épicurisme croyaient trouver dans cette philosophie, hédoniste et ascétique, hédoniste parce que ascétique ? On trouve d’ordinaire le génitif quand le complément est un pronom : similis nostri. Itaque, consulente Cicerone, frequens senatus decernit, Tarquini indicium falsum videri eumque in vinculis retinendum, neque amplius potestatem faciundam, nisi de eo indicaret, cuius consilio tantam rem esset mentitus. Semper in proelio iis maxumum est periculum, qui maxume timent; audacia pro muro habetur. Deinde, ut quisque voluntarius aut ex sociis in castra venerat, aequaliter distribuerat, ac brevi spatio legiones numero hominum expleverat, cum initio non amplius duobus milibus habuisset. 58 "Compertum ego habeo, milites, verba virtutem non addere, neque ex ignavo strenuum neque fortem ex timido exercitum oratione imperatoris fieri. Peut-être chacun a-t-il alors conscience que cette bataille ne fera qu’en préfigurer bien d’autres, et qu’après Catilina viendront César, Pompée, Octave, Marc-Antoine… et trente ans de combats meurtriers…. Sed ubi periculum advenit, invidia atque superbia post fuere. Un appel qui n’est pas sans évoquer d’autres textes de combat : « Et par le pouvoir d’un mot Videlicet cetera vita eorum huic sceleri obstat. Ici, la principale exprime une idée négative. XXV. Cum tabulas, signa, toreumata emunt, nova diruunt, alia aedificant, postremo omnibus modis pecuniam trahunt, vexant, tamen summa lubidine divitias suas vincere nequeunt. Otium contero, is, ere : user son temps de loisir. Attaque « in medias res » assez surprenante, par un gros plan sur le protagoniste ; contraire à la tradition annalistique. « Réveillez-vous ! Quelques anecdotes permettent de mieux cerner le personnage : A 14 ans, amené au palais de Sylla, il aurait demandé un poignard « pour affranchir Rome de son tyran » : la chose se passait donc en 81, et Sylla devait vivre tranquillement encore deux ans, maître de Rome ; où l’on voit le talent de Caton pour les vaines gesticulations, ou son sens aigu des « coups médiatiques ». Ne = nedum : à plus forte raison, bien loin que. Umbrenus, quod in Gallia negotiatus erat, plerisque principibus civitatium notus erat atque eos noverat. Res, tempus, pericula, egestas, belli spolia magnifica magis quam oratio mea vos hortantur. Sed ei cariora semper omnia quam decus atque pudicitia fuit; pecuniae an famae minus parceret, haud facile discerneres; lubido sic accensa, ut saepius peteret viros quam peteretur. Haec ipsa, ut spero, vobiscum una consul agam, nisi forte me animus fallit et vos servire magis quam imperare parati estis." En réalité, c’est César qui aurait fait échouer cette première conjuration, en ne donnant pas le signal convenu. Sed postquam quam luxu atque desidia civitas corrupta est, rursus res publica magnitudine sua imperatorum atque magistratuum vitia sustentabat; ac, sicuti effeta parente, multis tempestatibus haud sane quisquam Romae virtute magnus fuit. 35 "L. Catilina Q. Catulo. Caesar dando, sublevando, ignoscundo, Cato nihil largiundo gloriam adeptus est. Magna mihi copia est memorandi, patres conscripti, qui reges atque populi, ira aut misericordia impulsi, male consuluerint; sed ea malo dicere, quae, maiores nostri contra lubidinem animi sui recte atque ordine fecere. Nam postquam res publica in paucorum potentium ius atque dicionem concessit, semper illis reges, tetrarchae vectigales esse, populi, nationes stipendia pendere; ceteri omnes, strenui, boni, nobiles atque ignobiles, volgus fuimus sine gratia, sine auctoritate, iis obnoxii, quibus, si res publica valeret, formidini essemus. SALLUSTIUS CRISPUS (Caius) : Excerpta ex libris historiarum. Nam ut cuiusque studium ex aetate flagrabat, aliis scorta praebere, aliis canes atque equos mercari, postremo neque sumptui neque modestiae suae parcere, dum illos obnoxios fidosque sibi faceret. Sed ego quae mente agitavi, omnes iam antea divorsi audistis. 44 Sed Allobroges ex praecepto Ciceronis per Gabinium ceteros conveniunt; ab Lentulo, Cethego, Statilio, item Cassio postulant ius iurandum, quod signatum ad civis perferant; aliter haud facile eos ad tantum negotium impelli posse. Quae tametsi animus aspernabatur insolens malarum artium, tamen inter tanta vitia imbecilla aetas ambitione corrupta tenebatur; ac me, cum ab reliquorum malis moribus dissentirem, nihilo minus honoris cupido eadem, qua ceteros, fama atque invidia vexabat. Les meilleures offres pour Sallust De Catilinae coniuratione, Kommentar | Livre | état bon sont sur eBay Comparez les prix et les spécificités des produits neufs et d'occasion Pleins d'articles en … Allitérations fondées sur des figures dérivatives : modus et modestia sont de même étymologie, comme facinus et facere. Pompeius in extremis terris bellum gerebat; ipsi consulatum petenti magna spes, senatus nihil sane intentus; tutae tranquillaeque res omnes, sed ea prorsus oportuna Catilinae. C’est donc Marcus Petreius, son légat, qui prend le commandement. Voir aussi portrait de Jugurtha, ou portrait de Catilina par Cicéron. Tempus, dies, fortuna, cuius lubido gentibus moderatur. Igitur reges populique finitumi bello temptare, pauci ex amicis auxilio esse; nam ceteri metu perculsi a periculis aberant. Igitur talibus viris non labor insolitus, non locus ullus asper aut arduus erat, non armatus hostis formidulosus; virtus omnia domuerat. Nunc vero non id agitur, bonisne an malis moribus vivamus, neque quantum aut quam magnificum imperium populi Romani sit, sed haec, cuiuscumque modi videntur, nostra an nobiscum una hostium futura sint. La Conjuration de Catilina est essentielle à ce titre, pour deux raisons : elle faillit effectivement mettre en péril la République romaine ; elle semblait renaître, au moment où écrivait Salluste, en la personne de Marc-Antoine, qui se réclamait ouvertement de Catilina. Haec mulier genere atque forma, praeterea uiro liberis satis fortunata fuit; litteris Graecis Latinis docta, psallere et saltare elegantius quam necesse est probae, multa alia, quae instrumenta luxuriae sunt. Buy a cheap copy of De coniuratione Catilinae/Bellum... book by Sallust. Pompei veteres fidosque clientis, voluntate eius Pisonem aggressos; numquam Hispanos praeterea tale facinus fecisse, sed imperia saeva multa ante perpessos. Nam uterque cum illo gravis inimicitias exercebant: Piso oppugnatus in iudicio pecuniarum repetundarum propter cuiusdam Transpadani supplicium iniustum; Catulus ex petitione pontificatus odio incensus, quod extrema aetate, maxumis honoribus usus, ab adulscentulo Caesare victus discesserat. Des chapitres XIV à XL, Catilina occupe le premier plan ; Les chapitres XLI-L sont réservés à ses complices. Ecriture; Abréviations; Ce manuscrit présente les traits typiques d'un livre de luxe destiné à la bibliothèque d'un prince, à la fois par le soin formel apporté à l'écriture et au décor, et par la médiocre qualité du texte. An se in contrariam partem terrarum abdet, ut Gallia Transalpina, quem nuper summo cum imperio libentissime viderit, eundem lugentem, maerentem, exsulem videat? SALLUSTIUS CRISPUS (Caius) : In Ciceronem invectiva. Neque tamen exercitus populi Romani laetam aut incruentam victoriam adeptus erat; nam strenuissumus quisque aut occiderat in proelio, aut graviter volneratus discesserat. Id adeo malum multos post annos in civitatem revorterat. - Sed eos paulo ante frequens senatus iudicaverat contra rem publicam fecisse. Earum exemplum infra scriptum est: At ex altera parte C. Antonius, pedibus aeger, quod proelio adesse nequibat, M. Petreio legato exercitum permittit. 10 Sed ubi labore atque iustitia res publica crevit, reges magni bello domiti, nationes ferae et populi ingentes vi subacti, Carthago, aemula imperi Romani, ab stirpe interiit, cuncta maria terraeque patebant, saevire fortuna ac miscere omnia coepit. At Catilina ex itinere plerisque consularibus, praeterea optumo cuique litteras mittit, se falsis criminibus circum ventum, quoniam factioni inimicorum resistere nequiverit, fortunae cedere, Massiliam in exsilium proficisci, non quo sibi tanti sceleris conscius esset, sed uti res publica quieta foret, neve ex sua contentione seditio oreretur. Adtrivi < adtero, is, ere, -trivi, -tritum : enlever, user, écraser, Profiteri : faire une déclaration officielle de candidature, Ceterum : mais ; sens fréquent chez Salluste. Pompeio cognoverat. Neque tamen senatus provinciam invitus dederat; quippe foedum hominem a re publica procul esse volebat, simul quia boni complures praesidium in eo putabant, et iam tum potentia Pompei formidulosa erat. Sed ubi primum dubiis rebus novandi spes oblata est, vetus certamen animos eorum arrexit. 28 octobre : Murena et Silanus sont élus consuls, 6-7 novembre : Catilina projette d’incendier Rome, de soulever l’Italie et d’assassiner Cicéron, 8 novembre : Cicéron et Catilina se retrouvent au Sénat : 1ère Catilinaire, 9 novembre : Catilina est parti, Cicéron triomphe un peu vite : 2ème Catilinaire. Nihil pensi neque moderati habere : extension de la formule « nihil pensi habere », n’avoir aucun scrupule. Plura cum scribere vellem, nuntiatum est vim mihi parari. 133 : prise de Numance. "Sed ego haec omitto. Sin quia levius est, qui convenit in minore negotio legem timere, cum eam in maiore neglegeris? Animus, aetas, virtus vostra me hortantur, praeterea necessitudo, quae etiam timidos fortis facit. Tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium, magistratus, sacerdotia, rapinas, alia omnia, quae bellum atque lubido victorum fert. Expergiscor : s’éveiller, sortir de son engourdissement. Sed diu magnum inter mortalis certamen fuit, vine corporis an virtute animi res militaris magis procederet. Memorare possem, quibus in locis maxumas hostium copias populus Romanus parva manu fuderit, quas urbis natura munitas pugnando ceperit, ni ea res longius nos ab incepto traheret.
Factorio Tekilla Mall, Höhe T6 California Beach, Paul Sedlmeir Sohn Von Walter Sedlmayr, Schulschrift In Word Installieren, Nobody Sleeps In The Woods Tonight 2, Saitek X52 Dcs Profile, Husky Im Tierheim, Schloss Eldingen Anfahrt,